Abfrakcja – niepróchnicowe klinowe ubytki w rejonie dziąseł, u osób starszych objaw zużycia zęba. U młodszych powstają w wyniku zgrzytania i mogą być nadwrażliwe.

Abrazja – to starcie zębów, które może być spowodowane kilkoma czynnikami tj. złą techniką mycia zębów, używaniem zbyt twardej szczoteczki lub zgrzytaniem. Abrazja powoduje powstanie ubytków klinowych. Abrazja może być pionowa (przy wykonywaniu ruchów poprzednich oraz bocznych) lub uogólniona (równomiernie rozkłada się na powierzchniach zgryzowych łuków zębowych).

Abrazja powietrzna – metoda usuwania zanieczyszczeń znajdujących się na powierzchni zęba oraz niewielkiej próchnicy, przy użyciu sprężonego powietrza o odpowiednim ciśnieniu oraz tlenku glinu (jako materiału ściernego) o odpowiedniej granulacji.

Afta – wykwit w postaci białej plamki, otoczonej miejscem zapalnym. Może występować pojedynczo lub w kilku miejscach, zazwyczaj na policzkowej części warg, bocznych powierzchniach języka lub błonie śluzowej podniebienia miękkiego. Występuje zazwyczaj przy obniżonej odporności organizmu.

Akryl – żywica, używana do wykonywania protez, ich podścielania oraz naprawy. Zazwyczaj występuje w postaci proszku i płynu, które miesza się ze sobą w określonych proporcjach.

Alginat – masa używana w protetyce do pobierania wycisków zębowych m. in. pod protezy ruchome (protezy osiadające całkowite i częściowe oraz protezy szkieletowe).

Alveoplastyka – plastyka wyrostka zębodołowego. Zabieg chirurgiczny polegający na „wygładzeniu” kości, wykonywany zwykle na jednej wizycie, zaraz po usunięciu zęba. Chodzi oto aby ostre krawędzie kości (zębodołu) nie podrażniały gojącego się dziąsła. Alveoplastyce poddaje się także wyrostek przed protezowaniem, gdy jego anatomia (np. ostre krawędzie) może uniemożliwić noszenie protezy.

Amalgamat stomatologiczny – wypełnienie stosowane w stomatologii, którego głównym składnikiem jest rtęć (Hg) połączona ze stopem srebra, cyny czy kadmu. Zalety tego typu uzupełnień to przede wszystkim wytrzymałość (która jest nawet większa od szkliwa) oraz bardzo wysoka trwałość (ponad 30 lat). Natomiast wady to barwa oraz brak wiązania ze szkliwem i zębiną. Dzisiaj wypełnienie amalgamatowe zastępowane jest przez bardziej estetyczne.

Amelogenesis imperfecta – to zaburzenia rozwoju szkliwa zębów. Zęby osób mających amelogenesis imperfecta mają nieprawidłowo ukształtowaną powierzchnie, są podatne na wszelkiego rodzaju uszkodzenia oraz posiadają przebarwienia. Osoba jest także zagrożona przedwczesną utratą uzębienia. Choroba dotyczy nie tylko zębów stałych, ale także mlecznych.

Anestezja stomatologiczna – patrz. znieczulenie

Ankyloglosia – zbyt krótkie wędzidełko języka, które w znaczny sposób może upośledzić narząd mówienia oraz uniemożliwić normalne spożywanie posiłków. Metodą leczenia jest podcięcie wędzidełka.

Anodoncja – to wrodzona wada polegająca na braku uzębienia. Wada dotyczy braku jednego lub kilku zębów, ale także całości uzębienia. Wada dotyczy ok. 20% ludzi na całym świecie.

Antagonista – jest to przeciwstawny ząb w drugiej szczęce, z którym kontaktuje się podczas zamknięcia. Zwykle ząb ma dwóch antagonistów.

Aparat ortodontyczny (z grec. orthos -prosty i odous -ząb) – jest narzędziem służącym do przywracania prawidłowego zgryzu u ludzi i może mieć formę stałą lub ruchomą.

Aparat ortodontyczny lingwalny (językowy) – umieszczany na powierzchni językowej zęba.

Aparat ortodontyczny stały – stosowany przy zębach stałych, do korygowania wad zgryzu, których nie można skorygować poprzez zastosowanie aparatu ruchomego. Aparat stały składa się z zamków i pierścieni, które są mocowane na szkliwo zębów za pomocą specjalnego kleju oraz elastycznego drutu. Aparat stały jest stosowany z różnym natężeniem, w zależności od wady.

Aparat ortodontyczny ruchomy – to narzędzie służące do przywracania prawidłowego zgryzu, zalecany jest dla dzieci między szóstym a dwunastym rokiem życia, jeszcze przed wymianą zębów mlecznych na zęby stałe. Aparat ruchomy zbudowany jest z masy akrylowej elementów wykonanych z drutu i w razie potrzeby śruby ortodontycznej. Może być jedno lub obuszczękowy.

Aparat retencyjny – jest aparatem utrzymującym wynik leczenia. Jest to cienki drut przyklejany najczęściej na powierzchnie językowe zębów przednich. Czas jego utrzymania ustalany jest indywidualnie i zależy ściśle od rodzaju wyleczonego zaburzenia i wieku pacjenta.

Apolonia św. – to patronka stomatologów, której podczas prześladowań katolików w III w n.e. w Aleksandrii, wyrwano wszystkie zęby.

Aplazja szkliwa – to wrodzony brak szkliwa na koronach zębów.

Areodontalgia – ból zęba który występuje podczas wznoszenia samolotu. Przyczyną jest pęcherzyk powietrza pod wypełnieniem.

Arestin – środek do leczenia patalogicznych kieszonek dziąsłowych, gł. składnik to Minocyklina.

Artykulator – mechaniczne urządzenie pozwalające skopiować ruchy żuchwy na modelach gipsowych.

Atridox – środek do leczenia kieszonek dziąsłowych, doxycyklina w postaci żelu , który twardnieje w kieszonce, rozpuszcza się około 1 tygodnia.

Atrycja – to ścieranie zębów, które może mieć charakter fizjologiczny (do starcia dochodzi przez całe życie) lub patologiczny (do starcia dochodzi m.in. przez wadliwe ustawienie zębów). Atrycji patologicznej często towarzyszy nadwrażliwość zębów.

Augmentacja – odbudowa utraconej tkanki kostnej wyrostka zębodołowego szczeki i żuchwy za pomocą biomateriałów lub przeszczepu kości własnej.

Autoklaw – to urządzenie służące do sterylizacji instrumentów stomatologicznych.

Barodontalgia – ból zęba podczas nurkowania, spowodowany wzrostem ciśnienia.

Bezzębie – to całkowity brak uzębienia zarówno w szczęce jak i żuchwie. Występuje zarówno u osób młodych (spowodowany m. in. próchnicą), jak i starszych (naturalna konsekwencja starzenia się organizmu).

Bio-Gide – błona wytwarzana z kolagenu odzwierzęcego (patrz: implanty)

Biokompatybilnosć – zgodność tkankowa, brak negatywnego (np. toksycznego) wpływu na tkanki. Takimi są np. złoto, platyna, tytan, porcelana.

Biomateriały – substytuty kostne (patrz: implanty)

Biopsja – mały zabieg chirurgiczny, polega na pobraniu małego wycinka tkanki w celu badania histopatologicznego. Najczęstszym celem jest potwierdzenie lub wykluczenie że zmiana z której pobrano wycinek jest zmianą nowotworową.

Bio-Oss – produkt odzwierzęcy, w procesie produkcyjnym usuwane są elementy organiczne i pozostaje jedynie część twarda kości składająca się ze związków wapnia (patrz: implanty)

Błona śluzowa jamy ustnej – to wyściółka jamy ustnej.

Bond – to płynna żywica, stosowana dla lepszego utrzymania wypełnienia. Bond mechanicznie łączy się ze szkliwem oraz chemicznie z wypełnieniem.

Bonding – poprawienie kształtu, koloru zęba przy pomocy kompozytu.

• odbudowa kompozytem w celu poprawienia kosmetyki zęba. Najprostsza i najmniej kosztowna kosmetyczna procedura – można zmienić kolor i kształt zęba. Nie potrzeba znieczulenia ani opracowania zęba.
• położenie warstwy płynnej żywicy (Bond) na opracowany ubytek – zapobiega to nadwrażliwości i powoduje lepsze utrzymanie plomby.

Botox – znajduje zastosowanie w medycynie kosmetycznej, jako środek przeciwzmarszczkowy, efektywny w przypadku zmarszczek mimicznych. Podaje się go iniekcyjnie, podskórnie w pożądanym miejscu. Efekt utrzymuje się około 6 miesięcy.

Ból zęba – to rozwijający się stan zapalny w obrębie zęba.

Objawy:

• pulsujący ból, który objawia się szczególnie w nocy,
• kłujący ból na skutek działania zimnych lub gorących potraw,
• ból zęba podczas nagryzania lub żucia.

Przyczyny:

• próchnica,
• zapalenie tkanek podtrzymujących ząb,
• uraz w postaci złamanego lub uszczerbionego zęba.

Brodawczak jamy ustnej – to rodzaj nowotworu, występującego na błonie śluzowej dziąseł, języka, policzków.

Bruksizm – inaczej zgrzytanie zębami, które jest tarciem zębów szczęki o zęby żuchwy, które występuje zazwyczaj w nocy. Objawia się podwyższonym ciśnieniem tętniczym, skurczami mięśni. Przyczyną może być stres, wada zgryzu, zakażenie jamy ustnej. Bruksizm może doprowadzić do rozchwiania zębów zarówno w szczęce jak i żuchwie, uszkodzenia stawu skroniowo – żuchwowego oraz przewlekłych bólów głowy. Leczony jest poprzez korektę zgryzu np. poprzez zastosowanie szyn relaksacyjnych i leków.

Bruksomania – nerwowe zgrzytanie zębami, podczas dnia.

CAD/CAM – (computer aided design/computer aided manufacturing) – komputerowo wspomagane projektowanie i wykonanie koron i mostów w laboratorium za pomocą komputera oraz specjalnego skanera.

Cement korzeniowy – tkanka, która pokrywa korzeń zęba. Inaczej nazywana kostniną, ponieważ budową oraz składem chemiczną przypomina kość.

Cheilitis – zapalenie (pękniecie) kącików ust. Czasami dotyczy wewnętrznej strony, ale zwykle jest obustronne. Może być objawem anemii, cukrzycy, zaburzenia odporności. U osób noszących protezy które są źle dopasowane – za niskie lub nie stanowiące wystarczającego podparcia dla warg i policzków. Przyczyną może też być nawyk ssania wargi

Chlorheksydyna – środek przeciwbakteryjny, składnik płukanek i żeli stosowanych w chorobach dziąseł.

Chirurgia szczękowo-twarzowa – to dział zajmujący się leczeniem chorób szczęki i żuchwy, stawu skroniowo – żuchwowego czy gruczołów ślinowych.

Cierń – to element zapewniający podparcie protezy. Hamuje także wyrzynanie bierne zębów.

Clenching – zaciskanie zębów.

Cyrkon – pełnoceramiczna korona (patrz: korony pełnoceramiczne)

Dekapiszonaż – to nacięcie dziąsła znajdującego się nad zębem ósmym, co w znaczny sposób pomaga w jego wyrzynaniu oraz zapobiega powstawaniu stanów zapalnych w okolicy wyrzynającego się zęba.

Demineralizacja zęba – to faza próchnicy, która charakteryzuje się rozpuszczeniem kryształków szkliwa pod jego powierzchnią. Jest to faza odwracalna, ale wymaga intensywnej pielęgnacji zębów, połączonej z wizytą u stomatologa (lakierowanie zębów preparatem z fluorem).

Dentysta – to lekarz specjalista, który zajmuje się diagnozowaniem, profilaktyką oraz leczeniem chorób zębów, przyzębia, dziąseł oraz błony śluzowej jamy ustnej. Do jego zadań należy także odbudowa brakującego uzębienia za pomocą różnego rodzaju uzupełnień protetycznych.

Dewitalizacja – to inaczej zatrucie zęba. Polega to na założeniu na obnażony nerw ubytku zębowego, para pasty, której podstawowy składnik powoduje martwicę miazgi.

Diastema – to inaczej szczelina, która może występować pomiędzy zębami, zazwyczaj dotyczy to przerwy pomiędzy górnymi siekaczami.

Drożdżyca jamy ustnej – to schorzenie jamy ustnej, wywołane grzybem drożdżopodobnym z rodzaju Candida. Występuje w postaci miękkich, białych plamek, które najczęściej występują na języku i podniebieniu. U niemowląt zwana jest pleśniawką. Przyczyną może być niedobór witamin, głównie z grupy B, zaburzenia odporności, choroby ogólnoustrojowe, jak cukrzyca, gruźlica czy nowotwór, zła higiena jamy ustnej, związana np. z noszeniem protez zębowych czy paleniem tytoniu. Leczymy przez stosowanie preparatów przeciwgrzybicznych, zarówno miejscowych, jak również doustnych.

Dysglosja – to zaburzenie mowy, które wywołane może być poprzez uszkodzenie narządu mowy tj. podniebienia, języka czy warg.

Dziąsło – to tkanka osłaniająca i zrośnięta z wyrostkiem zębodołowym. Ściśle przylega do zębiny oraz występuje w przestrzeniach międzyzębowych. Dziąsło jest bardzo dobrze unaczynione oraz bardzo podatne na uszkodzenia mechaniczne. W związku z tym dość często mamy do czynienia z krwawieniem dziąseł.

Egzostoza – to zrośnięcie zęba z kością lub wypukłość kostna.

Ekstrakcja zęba – to inaczej usunięcie zęba. To zabieg chirurgiczny wykonywany w znieczulenie, który polega na usunięciu zęba z zębodołu, przy użyciu specjalistycznych narzędzi. Ekstrakcji dokonuje lekarz w momencie, gdy nie ma już możliwości zastosowania leczenia zachowawczego. Czasem po ekstrakcji występują powikłania, jak np. suchy zębodół, spowodowany paleniem papierosów tuż po ekstrakcji. Przyczyną ekstrakcji może być złamanie zęba, paradontoza, przewlekły stan zapalny tkanek okołowierzchołkowych. Zdarza się, że lekarz usuwa zęby zdrowe, może to dotyczyć leczenia protetycznego, a w bardzo wyjątkowych przypadkach ortodontycznego.

Endodoncja – dział stomatologii, który zajmuje się rozpoznaniem i leczeniem chorób miazgi zęba oraz tkanek okołowierzchołkowych. Leczenie endodontyczne jest zalecane przy głębokich ubytkach czy złamaniu zęba, ale także przed wykonaniem stałych uzupełnień protetycznych, jak korony czy mosty.

Erozja – utrata substancji zęba na drodze chemicznej lecz bez udziału drobnoustrojów. Występuje wyłącznie przy współudziale abrazji i ścierania zębów.

Filary mostu – oszlifowane korony zębów, zacementowane wkłady, lub implanty, na których opiera się most.

Fleczer – opatrunek, tymczasowe wypełnienie.

Fluor – pierwiastek chemiczny, który odgrywa ogromną rolę w profilaktyce próchnicy.

Fluoroza – objawy, które powstają w szkliwie zębów na skutek dużej zawartości fluoru w wodzie oraz pożywieniu. Objawy to np. białe plamy na zębach.

Frenuloktomia – zabieg polegający na wycięciu wędzidełka. Stosuje się gdy mamy do czynienia ze zbyt krótkim lub wysoko przyczepionym wędzidełkiem, ponieważ może to być przyczyną problemów.

ummy Smile – dziąsłowy uśmiech (patrz: Periodontologia, Chirurgia plastyczna dziąseł).

Gutaperka – to substancja pochodzenia naturalnego, wykorzystywana podczas leczenia kanałowego do wypełniania kanałów zębowych.

Halitosis – to inaczej nieświeży oddech, którego przyczyną może być nieprawidłowa higiena jamy ustnej, choroby dziąseł, suchość jamy ustnej, niektóre choroby ogólnoustrojowe.

Hemisekcja zęba – to zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu jednego korzenia zęba wraz z częścią korony. Zabieg pozwala na zachowanie części zdrowego korzenia, co w znaczny sposób pomaga w odbudowie protetycznej.

Hiperdoncja – to zęby nadliczbowe, najczęściej występujące w odcinku przednim szczęki.

Hipodoncja – to rodzaj nieprawidłowości zębowej, która powstaje podczas okresu płodowego. Polega na nieprawidłowym rozwoju zawiązków zębów we wczesnym okresie ich powstawania.

Homeostaza – to zatrzymanie krwawienia.

Immunopatologia – to reakcja zapalna, spowodowana występowaniem płytki nazębnej, co częściowo przyczynia się do destrukcji tkanek przyzębia.

Implant (wszczep) – to element przypominający śrubkę, który jest wprowadzany w kość wyrostka zębodołowego, w celu zastąpienia korzenia własnego zęba. Służy do wykonania uzupełnienia protetycznego, jak korona czy most.

Incognito – niewidoczny aparat językowy, w pełni zindywidualizowany (patrz: ortodoncja)

Inlay/onlay – to bardzo precyzyjne uzupełnienie zęba, wykonywane w celu przywrócenia prawidłowego wyglądu zęba, a jednocześnie zahamowania powiększania się ubytku.

Irygacja – to zabieg stosowany w celu utrzymania odpowiedniej higieny jamy ustnej. Polega na przepłukaniu jamy ustnej przy użyciu wody (wraz z lekiem) o odpowiedniej temperaturze, pod ciśnieniem, za pomocą specjalnego urządzenia.

Jama ustna – to początkowy odcinek przewodu pokarmowego i oddechowego, który składa się z przedsionka jamy ustnej oraz jamy ustnej właściwej, oddzielonych od siebie łukami zębowymi żuchwy i szczęki.

Język – wał mięśniowy położony na dnie jamy ustnej, pokryty śluzówką, który służy przede wszystkim do rozdrabniania pokarmów.

Kamień nazębny – zwapniała płytka nazębna, która powstaje po kilkudziesięciu godzinach od ostatniego czyszczenia zębów. Kamień nazębny jest dużo twardszy od płytki nazębnej, przez co jego usunięcie za pomocą szczoteczki do zębów jest niemożliwe. Kamień nazębny tworzą bakterie próchniczotwórcze, złuszczone komórki nabłonka, wapnia oraz resztek pożywienia

Kanał zęba – część zęba prowadząca do kanału zębowego, w której znajduje się miazga.

Kandydoza – grzybicza infekcja błony śluzowej, wywołana drożdżakami chorobotwórczymi z rodzaju Candida. Najczęściej występuje jako zapalenie języka.

Kieł – ząb jednokorzeniowy, występujący parzyście w szczęce i żuchwie.

Kieszeń dziąsłowa – patologiczne wgłębienie, które występuje pomiędzy dziąsłem a zębem.

Kieszonka dziąsłowa – fizjologiczna przestrzeń istniejąca pomiędzy zębem a dziąsłem.

Kiretaż – zabieg polegający na wyłyżeczkowaniu kieszonek dziąsłowych. Zabieg polega na dokładnym usunięciu z korzenia zęba płytki bakteryjnej, kamienia nazębnego lub ziarniny wypełniającej kieszonkę dziąsłową wraz ze zmienionym zapalnie przyczepem nabłonkowym.

Klamra – element zapewniający utrzymanie protezy, której część retencyjna znajduje się poniżej największej wypukłości zęba.

Klej do protez – klej używany do uszczelniania i lepszego mocowania protez na podłożu.

Kompozyt – to wypełnienie, występujące w kolorze zęba.

Korona protetyczna – odbudowa protetyczna, stosowana przy znacznym zniszczeniu powierzchni zęba. Korona może być wykonana z porcelany, kompozytu oraz w formie tymczasowej korony także z akrylu.

Korona tymczasowa – korona stosowana w leczeniu protetycznym, która jest zakładana w okresie od szlifowania zęba do momentu zacementowania korony ostatecznej.

Kserostomia – suchość jamy ustnej, spowodowana redukcją lub brakiem wytwarzania śliny.

Kwas Hialuronowy – związek, który wiąże wodę w naskórku. Może on być bezpiecznie stosowany bez konieczności wykonywania testów skóry. W skórze ludzkiej kwas ten jest składnikiem macierzy międzykomórkowej skóry właściwej. W młodej skórze kwasu hialuronowego jest pod dostatkiem, co gwarantuje jej sprężystość i brak zmarszczek. Z wiekiem ilość kwasu maleje. W późniejszym czasie skóra człowieka się starzeje, traci zdolność wiązania wody i powstają zmarszczki. Żele na bazie kwasu hialuronowego są stosowane do produkcji implantów, które służą do wypełnienia zmarszczek i powiększania ust.

Lakierowanie zębów – zabezpieczanie zębów przy użyciu lakieru fluorowego w celu zapobiegania rozwoju próchnicy.

Lakowanie zębów – zabezpieczanie zębów przedtrzonowych i trzonowych przed próchnicą.

Leczenie kanałowe – metoda leczenia, którą stosujemy, gdy mamy do czynienia z nieodwracalnym zapaleniem miazgi zęba. Miazga zostaje usunięta z kanałów. Następnie po zdezynfekowaniu zostają one wypełnione gutaperką.

Leczenie retencyjne – inaczej pasywne jest niezbędnym etapem leczenia aktywnego, które uniemożliwia lub w maksymalnym stopniu ogranicza występowanie tzw. recydywy, czyli nawrotu wady ortodontycznej.

Licówki – uzupełnienie protetyczne stosowane w celu przywrócenia prawidłowego wyglądu zęba, głównie w calach estetycznych.

Licówka akrylowa – licówka wykonana z akrylu, która charakteryzują się dużą objętością, a tym samym przyczynia się do rozwoju zapalenia dziąseł. Poza ty jest bardzo nietrwała.

Licówka kompozytowa – licówka wykonana z kompozytu, która charakteryzuje się bardzo dużym skurczem polimeryzacyjnym oraz ścieraniem, żywotność takiej licówki wynosi średnio 4 lata.

Licówka porcelanowa – licówka wykonana z porcelany, co sprawia że jest znacznie bardziej trwała i lepiej wykonana niż licówka akrylowa i kompozytowa. Wśród wymienionych charakteryzują się najmniejszym osadzaniem płytki nazębnej.

Liszaj płaski jamy ustnej – choroba błony śluzowej, charakteryzująca się zmianami w postaci wykwitów grudkowych, występujących na błonie śluzowej policzków.

Makrognacja – nadmierny wzrost kości twarzy i szczęki we wszystkich kierunkach.

Martwy ząb – ząb pozbawiony nerwu, w wyniku zatrucia zęba i leczenia kanałowego. Martwy ząb staje się także martwym w wyniku nieleczonej próchnicy lub urazu zęba.

Masawyciskowa – materiał wyciskowy służący do wykonywania wycisków u pacjentów, wykorzystywanych następnie do wykonywania uzupełnień protetycznych.

Miazga zęba – bogato unerwiona i unaczyniona tkanka, która wypełnia jamę zęba. Miazga łączy się z przyzębiem poprzez otwór anatomiczny, kanały boczne oraz komorowo-ozębnowe.

Mikrogenia – nadmierny wzrost żuchwy w trzech kierunkach.

Mikrognacja – wrodzona wada, polegająca na nieprawidłowo małej żuchwie. Może przybierać formę deformacji, gdy na żuchwę w życiu płodowym działa wewnątrzmacicznie ucisk.

Mikroimplanty ortodontyczne – miniaturowych rozmiarów śruby ortodontyczne, które umieszcza się, podobnie jak konwencjonalne implanty, w kościach szczęk .

Most protetyczny – stałe uzupełnienie protetyczne, odbudowujące jeden lub więcej zębów.

Most Maryland – most, którego zamocowanie nie wymaga szlifowania zębów, posiada specjalne skrzydełka, które są przyklejone do tylnych powierzchni zębów sąsiadujących z brakiem.

Nadwrażliwość zęba – ból, który spowodowany jest starciem zęba lub tkanki zęba.

Nalot nazębny – inaczej osad nazębny, który występuje przy brzegach dziąseł czy na protezach zębowych.

Nici dentystyczne – nici wykonane z materiałów syntetycznych, które są używane do usuwania resztek pożywienia oraz płytki nazębnej z powierzchni zębów.

Niedorozwój zębiny – zęby, które charakteryzują się zmienionym zabarwienie (brązowe lub niebieskie), bulwiastym kształtem korony oraz krótkim korzeniem.

Obliteracja kanału korzenia zęba – zarośnięcie lub zwężenie światła kanału korzenia zęba, uniemożliwiająca udrożnienie i wypełnienie kanału zęba.

Odontofobia – obawa przed leczeniem stomatologicznym.

Odruch wymiotny – odruch, mający w większości podłoże psychologiczne, powstający przez stymulację pewnych partii języka czy jamy ustnej. Występuje przy pobieraniu wycisków czy podczas mycia zębów.

Odsłonięcie szyjki zęba – stan powstały poprzez działanie składników płytki i kamienia nazębnego, ale także wadami zgryzu.

Ognisko próchnicowe – zmiany jakie zachodzą w szkliwie, zębinie i cemencie na skutek procesu próchnicowego.

Okluzja – relacja jaka występuje pomiędzy zębami dolnymi i górnymi w zgryzie.

Oligodoncja – brak jednego lub więcej zębów

Opryszczka wargowa – choroba wywołana przez wirus opryszczki zwykłej, w postaci wysiewu pęcherzyków na wardze.

Ortodoncja – gałąź stomatologii, która zajmuje się profilaktyką i leczeniem zaburzeń zgryzu, rozwojem uzębienia oraz rozwojem twarzoczaszki.

Osad nazębny – ciemne zabarwienia, odkładające się poprzez palenie tytoniu czy picie mocnej kawy. Powstaniu osadu zapobiega się poprzez odpowiednie szczotkowanie zębów i używanie odpowiedniej pasty.

Osiadanie protezy – osiadanie protezy w głąb podłoża protetycznego na skutek ucisku oraz zmian podłoża miękkiego i twardego.

Pantomogram – zdjęcie RTG, które zawiera cały przekrój żuchwy i szczęki.

Paradontoza – zaawansowane zapalenie dziąseł. Na skutek zapalenia kieszeń pomiędzy zębem a dziąsłem pogłębia się i powoduje rozchwianie zęba.

Parafunkcje – ruchowe nawyki narządu żucia, które mogą być zwarciowe (bruksizm) i niezwarciowe (nagryzanie warg).

Parapasta – środek chemiczny stosowany w endodoncji, który powoduje martwicę miazgi. Zastosowanie parapasty powoduje martwicę miazgi po 6-8 dniach.

Parodontologia – dział stomatologii zajmujący się leczeniem chorób dziąseł, przyzębia, błony śluzowej podniebienia oraz języka.

Pedodoncja – dział stomatologii, zajmujący się leczeniem zębów i schorzeń jamy ustnej u dzieci.

Perforacja – rodzaj powikłania, które występuje podczas preparacji dostępu do jamy zęba lub podczas leczenia kanałowego. Do perforacji dochodzi na skutek błędnej oceny wielkości i kształtu korony lub rozmieszczenia i budowy korzenia.

Periodontologia – dziedzina stomatologii, która skupia się na profilaktyce i leczeniu chorób przyzębia oraz błony śluzowej jamy ustnej.

Plama próchnicowa – zmieniona barwa szkliwa o zabarwieniu białym lub ciemnym. W jej miejscu może się rozwinąć ubytek próchnicowy.

Plomba (wypełnienie) – metoda służąca odbudowie prawidłowego kształtu oraz czynności zęba, spowodowanej działaniem próchnicy.

Płytka nazębna – inaczej płytka bakteryjna, występującą na powierzchni zębów w postaci miękkiego nalotu. Płytkę nazębną można usunąć za pomocą szczoteczki dentystycznej lub nici dentystycznych. Po upływie kilkudziesięciu godzin płytka nazębna ulega mineralizacji, poprzez proces odkładania się soli mineralnych, naturalnego składnika śliny. W ten sposób powstaje kamień nazębny.

Podniebienie – górna część jamy ustnej. Podniebienie składa się z podniebienia twardego oraz miękkiego.

Podniebienie twarde – górna ściana jamy ustnej, znajdująca się w jej przedniej części.

Podniebienie miękkie – górna ściana jamy ustnej, znajdująca się w jej tylnej części. Podniebienie miękkie dochodzi do gardła, a zakończone jest języczkiem.

Podścielenie protezy – uzupełnienia wewnętrznej strony płyty protezy, które może być wykonane materiałem twardym lub miękkim.

Pole protetyczne – wszelkie powierzchnie tkanek, które mogą być pokryte przez uzupełnienia protetyczne.

Polimeryzacja termiczna – polimeryzacja akrylu za pomocą kąpieli wodnej, przy zastosowaniu odpowiedniej temperatury.

Polip miazgi – rodzaj miękkiej tkanki wyrastającej z zęba, która występuje u dzieci i młodzieży. Jej występowanie związane jest z głęboką próchnicą.

Progenia – wrodzona wada zgryzu. Polega na poprzednim wzroście żuchwy w stosunku do szczęki.

Prognacja – rozrost tkanki łącznej i nabłonkowej błony śluzowej.

Protetyka – dział w stomatologii zajmujący się uzupełnianiem braków zębowych.

Proteza – częściowe lub całkowite uzupełnienie braku zębowego. Protezy mogą być stałe (korony, mosty) lub ruchome (protezy akrylowe, protezy szkieletowe), ale także całkowite lub częściowe.

Proteza akrylowa – uzupełnienie protetyczne całkowite lub częściowe wykonane z żywicy akrylowej.

Proteza bezklamrowa – rodzaj protezy pozbawionej widocznych elementów utrzymujących, dzięki zastosowaniu zatrzasków, zasuw.

Proteza natychmiastowa – akrylowa proteza, która jest zakładana pacjentowi tuż po ekstrakcji zębów.

Proteza szkieletowa – proteza składająca się z metalowego szkieletu oraz akrylu, w którym osadzone są zęby. Proteza szkieletowa jest bardziej komfortowa dla pacjenta niż proteza akrylowa, ponieważ w sposób fizjologiczny przenosi siły żucia na zęby i kości. Składa się z siodła, klamer, cierni oraz elementów łączących.

Proteza szkieletowa na zamkach, zasuwach – proteza szkieletowa o estetycznym wyglądzie poprzez wyeliminowanie klamer i cierni, przy jednoczesnym zastosowanie zamków i zasuw.

Proteza tymczasowa – rodzaj uzupełnienia protetycznego, stosowanego w okresie gojenia wyrostków zębodołowych po ekstrakcji, ewentualnie innych zabiegach chirurgicznych. Proteza tymczasowa stosowana jest przed właściwym leczeniem protetycznym.

Protruzja – wychylenie koron górnych przednich zębów na zewnątrz jamy ustnej.

Próchnica – choroba dotykająca tkanek zęba, polegająca na odwapnieniu i rozpadzie ich twardych tkanek.

Próchnica początkowa – plamy próchnicowe występujące na szkliwie. Charakteryzuje się zmienioną barwą oraz utratą połysku w stosunku do zdrowych tkanek zęba.

Przebarwienie zęba – dotyczy zębów, których kolor nie jest prawidłowy w zakresie fizjologicznych zmian barw i odcieni szkliwa.

Przedtrzonowiec – dwuguzkowe (guzek podniebienny i policzkowy) zęby, posiadające powierzchnię żującą. Zębów przedtrzonowych brakuje w uzębieniu mlecznym.

Przetoka – patologiczny kanał w dziąśle, który odprowadza wydzielinę ropną.

Przęsło mostu – część składowa mostu, która odtwarza jeden lub więcej brakujących zębów.

Przodozgryz – wada zgryzu, która polega na wysunięciu do przodu dolnego łuku zębowego względem łuku górnego.

Przodożuchwie – to doprzednie wysunięcie żuchwy.

Przyzębie – zespół tkanek, które otaczają i przez to unieruchamiają ząb, pełnią funkcję ochronną, zabezpieczając przed wniknięciem zakażenia z zainfekowanego kanału korzeniowego lub kieszonki dziąsłowej. Należą do nich: dziąsło, kość otaczająca ząb, cement korzeniowy, więzadła mocujące ząb w zębodole.

Pulpektomia – usunięcie żywej lub martwej miazgi koronowej lub korzeniowej.

Pulpitis – inaczej zapalenie miazgi zęba.

Pulpotomia – zabieg polegający na usunięciu koronowej części żywej miazgi i pozostawienie miazgi korzeniowej. Stosowany głównie u dzieci.

Radiofizjografia – to połączenie badania USG z rentgenem. Dzięki radiowizjografii dentysta jest w stanie ocenić długość kanału zęba, gęstość kości, poprawność wypełnienia kanału itp. Uzyskany obraz można powiększać, skupiając się nad wybranym fragmentem tkanki. Dzięki temu badaniu, można wykryć wczesne stadium próchnicy.

Radiologia – dział stomatologii, zajmujący się obrazowaniem jamy ustnej przy użyciu promieniowania rentgenowskiego.

Rebazacja płyty protezy – czynność polegająca na wymianie płyty protezy, stosowana w przypadku prawidłowego ustawienia zębów oraz prawidłowej wysokości zwarcia.

Recesja dziąsła – obnażenie powierzchni korzenia zęba w wyniku ubytku tkanek przyzębia brzeżnego.

Rekonstrukcja – odbudowa zęba, w celu przywrócenia jego pierwotnego kształtu.

Rakjamy ustnej – nowotwór, który rozwija się na języku, policzku czy podniebieniu. Wpływ na rozwój raka ma m.in. tytoń, alkohol, podrażnienia spowodowane nieprawidłowymi protezami. Najczęściej występuje z jamie ustnej w postaci niewielkiego owrzodzenia.

Rak wargi – najczęściej występujący nowotwór, który dotyczy przede wszystkim ludzi po 50 roku życia. Wpływ na rozwój raka ma m. in. tytoń, urazy wargi, zapalenia gruczołów ślinowych. Może rozwijać się nawet do kilku lat, a występuje w postaci płaskiego owrzodzenia lub niewielkiego guzka o nierównej powierzchni.

Recesja dziąsłowa – cofanie się brzegu dziąsła i odsłanianie przez to powierzchni korzenia.

Reendo – ponowne leczenie kanałowe.

Remineralizacja – proces przebiegający na powierzchni zęba, który został uszkodzony poprzez działanie bakterii czy kwasów. Uzupełnia odwapnione obszary w szkliwie nie dopuszczając do ich rozwoju i powstania próchnicy.

Replantacja zęba – zabieg polegający na ponownym wprowadzeniu zęba do zębodołu, który wypadł uprzednio z jamy ustnej.

Resekcja – usunięcie wierzchołka korzenia zęba wraz ze zmianami około wierzchołkowymi. Zastosowanie resekcji pozwala na wyleczenie zęba, bez konieczności jego usuwania.

Resorpcja – wchłonięcie przez płyny tkankowe płynnych lub stałych tkanek martwych lub ciał wprowadzonych do tkanek.

Reteinery – cienkie łuki stałe lub ruchome wykorzystywane w leczeniu retencyjnym.

Retencja – część leczenia ortodontycznego służąca utrwaleniu uzyskanego efektu korekcji.

Retrogenia – wada rozwojowa żuchwy, inaczej tyłożuchwie.

Retruzja – wychylenie górnych przednich zębów do wewnątrz jamy ustnej.

Ropień dziąsła – bolesna, wypełniona ropą torebka, która tworzy się wokół korzenia dziąsła, powodując jego obrzęk, której przyczyną jest zaawansowana próchnica, nie leczone złamanie zęba, różnego rodzaju choroby dziąseł.

Ropień przyzębny – nagromadzenie wydzieliny ropnej w kieszonce przyzębnej.

Root planing – polerowanie powierzchni zębów i korzeni.

RTG – technika wykorzystująca promieniowanie rentgenowskie do obrazowania układu kostnego, w tym także zębów.

Samoligatutujące systemy – to nowoczesne systemy ortodontyczne umożliwiające wyraźne skrócenie czasu leczenia! Technika samoligaturująca polega na zamykaniu łuku w szczelinie zamka za pomocą specjalnej klapki, a nie przywiązywaniu go gumką (tzw. ligaturą). Łuk przesuwa się swobodnie eliminując znacznie tarcie, zwłaszcza w początkowej fazie leczenia. Unikalna budowa zamków zapewnia zminimalizowanie nieprzyjemnych odczuć dla Pacjenta oraz sprzyja utrzymaniu idealnej higieny jamy ustnej.

Siekacz – to zęby jednokorzeniowe, które znajdują się w przednim odcinku szczęki i żuchwy. Służą do odgryzania kawałków pożywienia.

SimPlant – pierwszy na świecie interaktywny (oparty na obrazie trójwymiarowym) System Planowania Leczenia Implantologicznego 3D mający na celu bardziej precyzyjne i przewidywalne zaplanowanie leczenia za pomocą implantów zębowych.

Siodło mostu protetycznego – to bezzębna część wyrostka, nad którym znajduje się przęsło mostu.

Siodło protezy – to część protezy, która przykrywa bezzębną część wyrostka. Na nim ustawione są sztuczne zęby. Może być wykonane z akrylu, metalu (proteza szkieletowa), acetalu lub nylonu.

Skaling – to usuwanie kamienia nazębnego z powierzchni zęba, przy użyciu skalera, piaskarki lub wiertła.

Staw skroniowo-żuchwowy – to jedyny taki staw symetryczny występujący u człowieka. Zbudowany jest z dołka stawowego kości skroniowej, wyrostka stawowego (kłykciowego) głowy żuchwy, guzka stawowego, krążka stawowego oraz torebki stawowej.

STB Light Lingual System – aparat ortodontyczny, lingwalny (patrz. ortodoncja).

Sterowana regeneracja kości gbr (guided bone regeneration) – zabieg stosowany w celu wytworzenia nowej tkanki i pogrubienia warstwy kości w miejscu wszczepienia implantu (patrz: implanty).

Stomatologia – to dział medycyny zajmujący się profilaktyką i leczeniem schorzeń jamy ustnej.

Stomatologia zachowacza – jest to dział stomatologii poświęcony profilaktyce próchnicy zębów oraz leczeniu już powstałych ubytków próchniczych.

Stomatopatie protetyczne – wszelkie dolegliwości, które występują w wyniku użytkowania uzupełnień protetycznych. Dotyczą głównie protez akrylowych.

Striping – zabieg stosowany w ortodoncji jako alternatywa dla ekstrakcji. Polega na spiłowaniu zęba na granicy szkliwa.

Suchy zębodół – powikłanie, które występuje po usunięciu zęba, wywołujące często silne bóle powstałe na skutek zapalenia zakończeń nerwowych, które znajdują się w zębodole. Z suchym zębodołem mamy do czynienia, gdy nie powstanie lub rozpadnie się skrzep po usunięciu zęba. Metodą na suchy zębodół jest wyłyżeczkowanie skrzepu z zębodołu i założeniu w tym miejscu lekarstwa., które przede wszystkim działa przeciw bólowo.

Szczęka – (łac. maxilla ) kość parzysta, która stanowi część czaszki twarzowej. Szczęka jest kością parzystą, co oznacza, że w czaszce są dwie szczęki: lewa i prawa, które są lustrzanym odbiciem. Kość szczękowa składa się z dwóch części: pionowej i poziomej.

Szkliwo – najtwardsza tkanka jaka występuje w organizmie człowieka, która pokrywa koronę zębów.

Szybkopolimer – akryl polimeryzowany na zimno. Akryl charakteryzuje się niskim skurczem polimeryzacyjnym, jest bardziej porowaty oraz mniej odporny na abrazję w stosunku do polimeryzacji termicznej. Największe zastosowanie ma przy naprawie protez oraz wykonywaniu aparatów ortodontycznych.

Szyjka zęba – przejście korony zęba w korzeń.

Szyna wybielająca – polecana dla osób, które maja swoje zęby, bez uzupełnień protetycznych oraz bez wypełnień, w celu poprawienia estetyki czyli wybielenia. Są to szyny wykonane z przezroczystej płytki z miejscem na preparat wybielający, nakładane na noc na górne i dolne zęby.

Szyna relaksacyjna – stosowane u osób, które mają bruksizm z tendencją do zgrzytania zębami, wykonywana głównie na zęby dolne.

Szyna dla sportowców – przeznaczona jest dla osób uprawiających aktywne sporty tzn. dla bokserów, rowerzystów, deskorolkarzy itp. Zabezpiecza zęby przed urazem w czasie upadku lub uderzenia.

Szynoproteza – rodzaj protezy szkieletowej, zawierającej specjalną szynę zabezpieczającą zęby przed rozchwianiem.

Ścieranie zębów – zużywanie się zębów na skutek kontaktu pomiędzy zębami przeciwstawnymi.

Ślina – wydzielina gruczołów ślinowych czyli ślinianek, która w 99% składa się z wody, a w znikomym stopniu ze związków nieorganicznych i organicznych.

Terapia ozonowa – jest bezbolesnym sposobem leczenia próchnicy początkowej.

Tlenek cynku – rodzaj czasowego opatrunku, zakładanego w przypadku głębokiego ubytku próchnicowego na okres kilku miesięcy. Tlenek cynku wspomaga cofniecie się procesu próchnicowego, ze względu na swoje działanie remineralizujące oraz bakteriobójcze.

Torbiel – powstaje na skutek gromadzenia się treści we wnętrzu przestrzeni fizjologicznie wysłanych nabłonkiem (np. wewnątrz pęcherzyków tarczycy).

Tradia zębowa – każdy z zębów (za wyjątkiem dolnych przyśrodkowych siekaczy i górnych ostatnich trzonowców) ma styczność z dwoma zębami z przeciwległego łuku zębowego.

Trepanacja zęba – jest zabiegiem polegającym na otworzeniu jamy zęba celem odsłonięcia chorobowo zmienionej miazgi (nerwu).

Trzonowiec – posiada 4 guzki (podniebienny bliższy i dalszy, policzkowy bliższy i dalszy). Guzek podniebienny bliższy jest największy, podniebienny dalszy najmniejszy. Bardzo często występuje tzw. guzek Carabellego na podniebiennej powierzchni guzka podniebiennego bliższego. Powierzchnie styczne są wypukłe.

Tyłozgryz – wada zgryzu, w której dolny łuk zębowy jest przesunięty do tyłu w stosunku do łuku górnego. Osoba z tyłozgryzem ma cofniętą żuchwę, a broda wydaje się zazwyczaj za mała w stosunku do reszty twarzy.

Tyłożuchwie – dotylne ustawienie żuchwy.

Tytan – metal wykorzystywany do produkcji implantów, który wprowadzony do organizmu i kontaktujący bezpośrednio z jego tkankami, nie jest traktowany jako ciało obce i odrzucany, lecz zespala się z tkankami, jest biokompatybilny.

Ubytek klinowy – ubytek, który powstaje na skutek nieprawidłowego, poprzecznego szczotkowania zębów.

Ubytek próchnicowy – zniszczenie tkanek zęba spowodowane próchnicą

Wędrowanie zębów – przesunięcia zębów, w którym wyróżniamy przesunięcie fizjologiczne i patologiczne. Fizjologiczne związane jest z wyrzynaniem zębów. Patologiczne związane jest z usunięciem zęba sąsiedniego i nie uzupełnieniem braku.

Wierzchołek korzenia – szczyt korzenia zęba

Wkład koronowo – korzeniowy – metalowy sztyft (stop chrom-kobalt lub złoto lub srebro dentystyczne), który stanowi podbudowę dla korony protetycznej. Zabezpiecza ząb przed utratą, a jednocześnie odtwarza część koronową zęba.

Wrażliwość zębów – reakcja zębów na różne bodźce.

Wszczep (implant) – element przypominający śrubkę, który jest wprowadzany w kość wyrostka zębodołowego, w celu zastąpienia korzenia własnego zęba. Służy do wykonania uzupełnienia protetycznego, jak korona czy most.

Wybielanie zębów – zabieg, wykonywany w celu ujednolicenia kolorystyki zębów, w celach estetycznych.

Wybroczyna – niewielka zmiana na błonie śluzowej, polegająca na wynaczynieniu krwi, powstaje na skutek np. obrzęku błony śluzowej.

Wypełnienie (plomba) – metoda służąca odbudowie prawidłowego kształtu oraz czynności zęba.

Wyrostek zębodołowy – część kości szczęki i żuchwy, w której osadzone są zęby.

Wytrawianie szkliwa – chemiczne odtłuszczenie powierzchni szkliwa, która staje się szorstka, a przez to stanowi lepszą przyczepność, do wytrawiania stosuje się bond.

Zamknięcie zatoki szczękowej – zabieg chirurgiczny stosowany po usunięciu zęba, którego korzenie znajdowały się w zatoce szczękowej, polegający na zamknięciu wejścia do zatoki szczękowej.

Zapalenie dziąseł – spowodowane chorobą dziąseł, występuje przede wszystkim na skutek działania bakterii płytki nazębnej, które stale tworzą się na zębach oraz dziąsłach.

Zapalenie śluzówki – stan w jamie ustnej spowodowany poprzez infekcję bakteryjną, infekcję grzybiczą, skalecznie, oparzenie lub źle dopasowaną protezę. Objawia się na różne sposoby, poprzez swędzenie, zaczerwienienie, ból. Zapaleniom śluzówki sprzyja niedostateczna higiena jamy ustnej.

Zapalenie warg – zapalenie, które dotyczy jednej lub obu warg, charakteryzujące się zaczerwieniem, obrzękiem lub obecnością strupów. Może być wywołane obecnością czynników chemicznych, bakteryjnych lub fizycznych.

Zatrucie zęba – inaczej dewitalizacja. Polega to na założeniu na obnażony nerw ubytku zębowego, para pasty, której podstawowy składnik powoduje martwicę miazgi.

Zatrzymanie zęba – ząb, który po przejściu fazy wyrzynania fizjologicznego, pozostaje w kości szczęki lub żuchwy. Zatrzymanie może być całkowite i częściowe. Najczęściej zatrzymanie dotyczy zębów mądrości w żuchwie oraz kłów w szczęce.

Ząb – element uzębienia. W zależności od fazy rozwoju, wyróżnia się zęby mleczne oraz zęby stałe. Ząb składa się z części koronowej (znajdującej się ponad dziąsłem w jamie ustnej) i korzeniowej (osadzonej w kościach szczęki i żuchwy).

Ząb dodatkowy – niedorozwój występujący w obrębie listewki zębowej, polegający na zwiększeniu ilości zębów. Zazwyczaj dotyczy siekaczy w szczęce.

Ząb mądrości – ząb, potocznie zwany „ósemką”. Są to ostatnie zęby w szczęce i żuchwie, których wyrzynanie najczęściej występuje między 17 a 24 rokiem życia, czasem wyrzynanie może dotyczyć także późniejszych okresów życia. Zęby mądrości są uważane za zęby szczątkowe. Ze względów higienicznych są bardziej narażone na próchnicę.

Ząb olbrzymi – ząb, który może występować w przypadku połowicznego przerostu twarzy.

Ząb Turnera – ząb, w którym mamy do czynienia z zaburzeniem tworzenia szkliwa i zębiny

Ząb zatrzymany – ząb ukryty w dziąśle i kości. Dotyczy to zazwyczaj zębów mądrości oraz górnych kłów.

Ząbkowanie – wyrzynanie się zębów u dziecka. Ból towarzyszący ząbkowaniu jest spowodowany faktem, że otwór, przez który przedostaje się zawiązek zęba ma otwór mniejszy niż średnica korony zęba.

Zęby mleczne – pierwsze zęby, które występują w liczbie 20, po 10 w żuchwie i szczęce. W odróżnieniu do zębów stałych, w uzębieniu mlecznym nie występują zęby przedtrzonowe. Kształtowanie zębów mlecznych następuje już w 6 tygodniu życia płodowego, natomiast ich wyrzynanie następuje między 6-8 miesiącem życia dziecka. Zęby mleczne są bardziej niż stałe podatne na próchnicę.

Zęby stałe – następne zęby po zębach mlecznych, których mamy 32, po 16 w żuchwie i szczęce. Ich wyrzynanie następuje około 6 roku życia dziecka. Zęby stałe są większe od zębów mlecznych i charakteryzują się naturalnym białym lub żółtawym zabarwieniem, w odróżnieniu do niebieskawego zabarwienia zębów mlecznych.

Zdjęcie cefalometryczne – zdjęcie RTG twarzoczaszki.

Zdjęcie pantomograficzne – zdjęcie warstwowe RTG, na którym widoczne są wszystkie zęby.

Zębina – inaczej dentyna, tkanka znajdująca się pod szkliwem, w obrębie korony zęba i pod cementem w obrębie szyjki i korzenia zęba. Pełni funkcję ochronną dla miazgi zęba.

Zębodół – zagłębienie występujące zarówno w szczęce jak i żuchwie, w którym znajdują się korzenie zębów.

Zęby mleczne – zęby, które u człowieka rosną od szóstego do trzydziestego miesiąca życia. Jest ich dwadzieścia: osiem siekaczy, cztery kły, osiem trzonowców. Zęby mleczne wypadają między szóstym, a trzynastym rokiem życia. Czasem zostają na całe życie.

Zęby nadliczbowe – dodatkowe zęby, które powstają na skutek wad następujących w rozwoju zębów. Najczęściej jest to ząb zlokalizowany pomiędzy jedynkami w szczęce, czyli mezjodens.

Zęby stałe – zęby, które rosną od szóstego do trzynastego roku życia. Jest ich trzydzieści dwa.

Zęby zlane – zęby powstające w wyniku połączenia się dwóch zawiązków zębowych.

Zgorzel zęba – stan, w którym dochodzi do rozpadu miazgi zęba. Może być spowodowane ostrym zakażeniem lub urazem. Za powstanie zgorzeli odpowiadają bakterie gnilne czyli beztlenowce.

Zgryz – stosunek łuków zębowych szczęki i żuchwy. Prawidłowy zgryz cechuje zachowanie linii symetrii między siekaczami, zachodzenie siekaczy górnych na dolne w 1/3 wysokości, w odcinkach bocznych ząb górny kontaktuje z dwoma zębami dolnymi.

Zgryz głęboki – sytuacja, gdy dolne siekacze zagryzają zbyt blisko dziąseł poza zębami górnymi.

Zgryz krzyżowy – sytuacja, w której zęby górne zagryzają od wewnątrz zęby dolne w kierunku języka.

Zgryz otwarty – sytuacja, w której górne i dolne siekacze nie stykają się ze sobą w momencie nagryzania.

Znieczulenie miejscowe – miejscowe podanie znieczulenia, którego skutki (odrętwienie, zanik czucia) są odczuwalne do kilku godzin po zabiegu.

Znieczulenie przewodowe – znieczulenie podawane w okolicy pnia nerwu.

Znieczulenie śródwięzadłowe – znieczulenie podawane do szpary ozębnej. Powoduje to, że znieczuleniu ulega tylko jeden ząb.

Żuchwa (łac. mandibula ) – ruchoma część narządu żucia (popularnie zwana dolną szczęką), która kształtuje rysy człowieka w dolnej części twarzy. Jest kością, w której znajdują się dolne zęby.